
Obezite ve Göz Hastalıkları İle İlişkisi
Obezite tüm dünyayı etkileyen ve her geçen gün artmaya devam eden bir hastalıktır. Aynı zamanda vücutta pek çok organı etkiliyor. Bunlardan biri de gözlerimiz!
Obezite ve Katarak
Yapılan uzun süreli araştırmalarla obezitenin katarakt gelişiminde etkili olduğu saptanmış olup obez kişilerde yağ dokulardan salgılanan leptin hormonunun vücuttaki oksidatif stres seviyesini artırarak katarakt oluşumunu hızlandırdığı düşünülüyor. Ayrıca obez kişilerde artan iltihap süreçleri, obeziteye bağlı diyabet gibi damar hasarına sebep olan hastalıklar sonucunda doğal merceğin beslenemediği ve atık maddelerden temizlenemediği görüşü de mevcuttur. Tüm bunlar obez kişilerde diğer sağlıklı bireylere göre daha hızlı katarakt oluşumuna sebep oluyor.
Obezite ve Glokom
Obezitenin göz içi basıncını artırdığı çalışmalarla gösterilmiş olmakla birlikte glokom gelişimiyle doğrudan ilişkisi olduğu gösterilememiş. Ancak glokomun en önemli risk faktörü oküler hipertansiyon, yani yüksek göz tansiyonu, obez hastalarda daha sık olduğundan obezitenin dolaylı glokom risk faktörü olduğu söylenebilir. Obez kişilerde göz içi basıncı artışının sebeplerinden birincisi artan göz çevresi yağ dokusunun göze bası yapması ve göz içi basıncını artırmasıdır. İkincisi damarsal patolojiler, üçüncü mekanizma ise artan inflamasyon yani iltihap, görme sinirinde ve trabeküler ağda neden olduğu oksidatif strese bağlı olarak dokuların kendini atık maddelerden temizlemesinde yetersizlik ve dokuların beslenme bozukluklarına karşı daha hassas olması durumlarını geliştirir.
Obezite ve Sarı Nokta
Halk arasında ‘sarı nokta’ hastalığı olarak bilinen yaşa bağlı makula dejenerasyonu günümüzde yaşlı bireylerdeki en önemli körlük sebeplerinden biridir. Bu hastalığın nedenleri arasında daha önce yapılan çalışmalarda hipertansiyon ve hiperlipidemi gösterilmiştir. Obezitenin bu hastalığa olan etkisi uzun yıllardır araştırılmış ve kanıtlanmıştır. Obez kişilerde makula dejenerasyonunun normal beden kitle indeksine sahip bireylere göre daha fazla olmasının nedenleri arasında yüksek leptin hormonu ve diğer inflamatuar maddelerin yaptığı oksidatif stres gösteriliyor.
Obezite ve Retinopati
Çalışmalar, obez diyabetik hastalarda diyabetik retinopatinin (şeker hastalığına bağlı göz bozukluğu) daha erken ve sık görüldüğünü göstermiş bulunuyor. Aynı zamanda obez kişilerde tıpkı diyabet hastalarında olduğu gibi göz içindeki vasküler büyüme hormonlarında ve inflamatuar maddelerde artış izlenmiştir. Obezitenin yine leptin hormonu fazlalığı nedeniyle diyabetik retinopati ve hipertansif retinopatiye (hipertansiyona bağlı göz bozukluğu) sebep olduğu düşünülüyor.
Obezite ve Diğer Göz Hastalıkları
Retina atardamar ve toplardamar tıkanıklığı gibi damarsal hastalıkların obez hastalarda normal bireylere göre daha fazla olduğu yapılan bazı çalışmalarda gösterilmiştir. Bu durum obezitenin sebep olduğu kan viskozitesinin, yani kanın yoğunluğunun artışıyla ilişkilendirilmiş, ayrıca yine obez hastalarda normal bireylere göre daha sık olan hipertansiyon, diyabet gibi hastalıklar, retina damarlarında tıkanıklık sebepleri arasında gözleniyor. Bu durum obeziteyi dolaylı olarak bir risk faktörü yapıyor. Daha az sıklıkla görülen obezite ilişkili diğer göz hastalıkları arasında obstrüktif uyku apnesi ile ilişkili durumlar var. Obstrüktif uyku apnesi obez bireylerde görülmekte olup, gözlerde sulanma, batma hissi ve bulanık görmeye sebep olan kuru göz hastalığına ve gevşek kapak sendromuna; santral seröz koryoretinopati, non-arteritik anterior iskemik optik nöropati gibi görmede ani kayıplara sebep olan hastalıklara neden olur.
Günümüzde obez olan bir bireyin zayıflaması ile bu hastalıkların iyileşebileceğine dair kesin sonuç gösteren bir çalışma yapılmamış ancak güncel olarak yapılan bir çalışmada obezite cerrahisi sonrası zayıflayan bireylerde göz damar yapılarında iyileşme olduğu gösterilmiş bulunuyor.
Eylül 2025