Görmede zayıflama, beynin aldığı uyarı miktarını azaltıyor ve bunama (demans) riskini artırıyor. Görmesi zayıflayan kişiler okuma güçlüğü nedeniyle daha az okumaya başlıyor. Az okumak, beynin aldığı uyarı miktarını daha da azaltıyor…

Bunama olarak da bilinen demans, beyin hücrelerinin zarar görmesi sonucu, düşünme, hatırlama ve muhakeme gibi zihinsel işlevlerin kişinin günlük yaşamını ve aktivitelerini etkileyecek düzeyde kaybıdır. İnsan beyninde geçmişte sağlıklı olan sinir hücrelerinin doğru çalışamaz hale gelmesi sonucu diğer beyin hücrelerinin aktivitelerini kaybetmesi ve ölmesi demansın nedenidir.

Hangi göz hastalıkları bunama ile ilişkilidir?

• Diyabetik retinopati (şeker hastalığının göze vurması): %61 daha fazla bunama riski yaratır.
• Yaşa bağlı makula dejenerasyonu (sarı nokta hastalığı): %26 daha fazla bunama riski yaratır.
• Katarakt (gözümüzün içindeki lensin şeffaflığını kaybetmesi): %11 daha fazla bunama riski yaratır.

İngiltere’de yapılan araştırmada, sarı nokta hastalığı, katarakt ve diyabet kaynaklı göz hastalığı gibi rahatsızlıkları olan kişilerin demans geliştirme riskinin daha fazla olduğu belirtildi. 55-73 yaşları arasındaki 12 bin 364 yetişkin üzerinde yapılan çalışmada, en riskli grubun diyabet kaynaklı göz rahatsızlığı olan kişiler olduğu bildirildi. Kataraktı olanlarda yüzde 11, diyabetle ilişkili göz hastalığı olanlarda ise yüzde 61 daha yüksek demasns riski olduğunu aktaran araştırmacılar, göz tansiyonunun ise demans ile ilişkili olmadığının altını çizdi.

Katarakt ameliyatı bunama riskini azaltabilir mi?

Evet! Jama Internal Medicine dergisinde 2021 yılında yayınlanan bir araştırma, katarakt cerrahisinin yaşlı yetişkinlerde bunama riskini düşürdüğünü buldu. 2022’de yapılan bir araştırma ise, net görüş ve sağlıklı gözlerin potansiyel olarak 100. 000 bunama vakasını önleyebileceğini tahmin ediyor.

 Görme bozukluğu ve demansı olan birine nasıl yardımcı olabiliriz?

• Evdeki aydınlatmayı parlak ama göz kamaştırmayacak şekilde ayarlayın
• Güvenlik için merdiven veya mutfak gibi alanlarda renk kontrastı sağlayın
• Alan koridorlarını ve odaları temiz tutun ve düşmeye neden olabilecek engellerden arındırın
• Yardım sağlayabilecek araçlara ve teknolojiye yatırım yapın
• Büyük basılı kitaplar ve sesli kitaplar sağlayın
• Sağlıklı bir diyet ve yaşam tarzı sağlayın

 Daha iyi göz ve beyin sağlığı için neler yapabiliriz?

• Sigara içmeyin
• Haftada toplam en az 150 dakika egzersiz yapın
• Sağlıklı beslenin: Yağsız protein, kepekli tahıllar, sebzeler ve meyveler yiyin
• Sağlıklı kilonuzu koruyun, obezite göz ve beyin hastalıkları riskini artırır
• Geceleri en az 7-8 saat uyuyun
• Stres düzeyinizi azaltacak aktivitelerde bulunun
• Göz ve beyin hastalığı riskini artıran tansiyon, yüksek kolesterol ve şeker gibi sorunlar için yıllık kontrol yaptırın
• Yeni şeyler öğrenmeya çalışın, zihninizi zinde tutacak faaliyetlerde bulunun
• Aile ve arkadaşlardan oluşan güçlü bir sosyal ağ sürdürün
• Arabada emniyet kemeri ve bisiklette kask takarak göz ve kafa yaralanmalarını önleyin
• İş yerinizde gerekliyse koruyucu gözlük takın

Temmuz 2024